Successen documenteren

Het behoud van de natuur op lokaal niveau vereist kennis van de te behouden soorten en het uitvoeren van aangepast beheer (ofwel "leren door het te doen"). Om te leren door te doen, moet men in de eerste plaats registreren welke soorten aanwezig zijn en hoe die reageren op de gemaakte veranderingen. Dat geldt zowel voor habitatherstel als het herstel van populaties van soorten zoals de patrijs. Daarom is het essentieel om voordat men begint aan een project om lokaal diersoorten te beschermen, de actuele situatie te begrijpen: hoeveel komt er van het habitat of de soort voor, gaat de soort achteruit of vooruit en hoe goed wordt er aan zijn levensbehoeften voldaan.

habitats vastleggen

Het karteren van hoogland habitat in Google Earth
Het karteren van hoogland habitat in Google Earth

Patrijzen zijn een vlaggenschip soort, omdat ze hoge eisen aan hun omgeving stellen. Daarom moet voor het herstel van een patrijzenpopulatie of hun habitat eerst het bestaande habitat in kaart gebracht worden. Via de eerste link op deze pagina kunt u een karteerhulp downloaden in alle talen van dit project. U hebt ook een kaart van het studiegebied nodig. De tweede link is naar de instructies voor het bewerken van van het kaartbeeld, zodat u een basiskaart van het habitat in het gebied kunt produceren. De pagina over Habitatherstel (zie het menu) geeft aanwijzingen over het beheer van dat habitat. In een later stadium kunt u de daardoor ontstane veranderingen in habitat in kaart brengen, Zo kunt u het succes van beheer volgen en een begin maken met het proces van adaptief beheer.

Waarneming

Tel die patrijs! (© V Šegrt)
Tel die patrijs! (© V Šegrt)

Bij maatregelen voor populatieherstel is het belangrijk om de uitgangssituatie vast te leggen en van daaruit de ontwikkelingen te volgen door waarnemingen in het veld, of het nu om patrijzen of andere soorten dieren of planten gaat. In principe, moet men voor dieren of planten het volgende opnemen:

1. Het aantal individuen dat zich voortplant in het gebied dat beheerd wordt;

2. Het voortplantingssucces per jaar

Deze waarnemingen laten zien of en hoe de populatie verandert en of het broedsucces voldoende is om de populatie in stand te houden of er zelfs van te oogsten. Als het mogelijk is om exemplaren die nog niet gebroed hebben te onderscheiden van broedende exemplaren (bijv. door natuurlijke kenmerken of het aanbrengen van merktekens) kan men ook het broedsucces en de overleving registreren tussen de verschillende periodes van het jaar (bijvoorbeeld tussen de herfst en het voorjaar of tussen de ene zomer en de volgende). Dat kan u meer informatie geven over het hoe en waarom een populatie aan het veranderen is.

Voor patrijzen bestaan er verschillende onderzoekmethoden, die te maken hebben met verschillen in de structuur van de landbouwbedrijven, het grondbezit, het leefgebied dat wordt gevolgd en wie de waarnemingen doet (bijv. wetenschappers, jagers, terreinbeheerders). Deze werkwijzen worden beschreven op de nationale sites, waarnaar hieronder een link wordt gegeven.

op het internet

Dit eenvoudige hulpmiddel om te karteren werkt op Windows computers Het is eenvoudige te gebruiken en beschikbaar in 10 talen.

U moet over een kaartbeeld van uw studiegebied beschikken, of met een coördinatenstelsel of als een luchtfoto of een screenshot van een digitale kaart, die locaties toont in de buurt van elke hoek waarvan u de coördinaten kunt aangeven.

Er zijn verscheidene methoden beschreven voor het waarnemen van patrijzen.

In gebieden, waar het habitat van de patrijs voornamelijk bestaat uit akkerbouwgebied (granen afgewisseld met koolzaad bijvoorbeeld) en de boerderijen groot (> 100 ha) en aaneengesloten zijn, worden tellingen gedaan vanuit voertuigen met vierwielaandrijving die door de beheerders in de herfst over de velden worden gereden en en rond het perceelgrenzen in het voorjaar.

In gebieden waar de akkerbouwvelden kleiner zijnen de gewassen meer gevarieerd kunnen punt-tellingen worden uitgevoerd, soms ondersteund met afspelen van het geluid van roepende fazanten

De rij drijvers bijvoorbeeld bestaande uit leden van de jachtvereniging, kunnen te voet door de velden gaan om de de vogels op te jagen.

Gebieden met uitgestrekte gras- of heidevelden of akkerland met hoog opgroeiende gewassen maken het moeilijk om voertuigen te gebruiken om waarnemingen te doen in het veld; dan kunnen patrijzen te voet met honden worden geteld